Usta çırak ilişkisi tamam da kitapsız(!) değildir mimari
https://sonsoz.com.tr/makale/16049175/unal-ozuak/herkesin-anlayabilecegi-dilde-yasanan-mimari , https://sonsoz.com.tr/makale/16093309/unal-ozuak/mimarligin-resimli-romanini-yapildi , https://sonsoz.com.tr/makale/16047250/unal-ozuak/metafor-olarak-mimari vb. yazılarımda konuya ilişkin en yetkin okul Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi mezunu ve Behruz Çinici atölyesinde usta çırak ilişkilerinin göbeğinde yetişmiş bir mimar olarak, mimarlık hakkında yazmadığımı bırakmadım neredeyse. Mimarlık olayı insanoğlunun başını sokacağı ilk barınak megaron’un yapımından beri salt usta, kalfa, çırak bilgi alışverişi ve görev dağılımı çerçevesinde gerçekleştirile gelmiştir.
M.Ö.754’de yapılan Süleyman Mabedinin mimari Hiram Usta, kafalarıyla meslek sırlarını paylaşmakta sorunlar yaşamıştır ki bu sonra ezoterik anlamda ‘İnsanlık Mabedi’ nin inşasının sembolizmasını oluşturmuştur. Peki iyi güzel de bu işin kitabı var mı diye soracak olursanız? Var, hem de üç tane. “Mimarlık kullanım kılavuzu” ya da digital dilde “mimarlık applikasyonu” da diyebiliriz bu kitaplara.
Romalı mimar-mühendis Vitruvius tarafından kaleme alınan ve Antik Çağ’dan günümüze ulaşabilen, mimarlık ve mühendislik üzerine tek bilimsel eser olan De Architectura, mimarlık sanatının başta gelen eserlerindendir. Roma Cumhuriyet dönemi sonlarına doğru (MÖ 90-20) yaşamış olduğu düşünülen Vitruvius’un bir askeri mimar mühendis olduğu biliniyor. De Architectura adlı kapsamlı ve ayrıntılı kitabını ise emekli olduktan sonra MÖ 25 sıralarında yazdığı tahmin ediliyor. Gençlik yıllarını Julius Caesar’ın emrinde askeri mühendis-mimar olarak geçirdiği sanılan Vitruvius, kitabını, ilk Roma İmparatoru Augustus’a ithaf etmiştir. Kitabın evrensel önemi ve içerdiği düşünsel yapı onu tek bir kültürün malı olmaktan çıkarmış, dünya klasikleri içinde bütün uygar insanların mirası yapmıştır. On kitaptan, daha doğrusu on bölümden oluşan bu çalışmanın en önemli özelliği kendisinden önce yazılmış fakat kaybolmuş birçok Yunan ve birkaç Roma teorik ve teknik yayınlarının bir nevi özeti olması; ayrıca zamanının yapı geleneklerini Vitruvius’un kendi deneyimleriyle de bütünleştirerek bir bilgi oluşturmasıdır. Mimarlık Üzerine On Kitap’ta mimarlık ve mühendislik alanlarının bileşenleri malzemeden yönteme kadar çok ayrıntılı işlenir: mimarın eğitimi, mimarlığın temel ilkeleri, kent duvarları, kamu yapılarının arazileri, konutun kökeni, tuğla, kum, kireç, taş, kereste, duvar örme yöntemleri, iyon düzeni, Toskana tapınağı, dor düzeni, süslemeler, temeller, altyapılar, tapınak, sunak, yunan tiyatrosu, forum, bazilika, hamam, revak, tonoz, renkler, çiftlik evi, iyi su için denemeler, su kemeri, sarnıç, güneş saati, su saati, kaldırma makinesi, su çarkı, su değirmeni, savunma önlemleri, mancınıklar...vb..
Milattan önce başlayan mimari olayların matematiksel hesaplara dayanması gerçeği domino efekti etkisiyle Leonardo Da Vinci'nin 1498 tarihli 'altın oranı' lanse ettiği ‘Vitrivius adamı’ kanvas tablosuna esin kaynağı oldu. Vitrivius adamı… Le Corbusier'e 'Modular' baş eserini yazdırırken Ernst Neufert'e de 1936'da, Ergonometri biliminin el kitabı 'Yapı Tasarımı_'Neufert'i yazdırdı...
Neufert'de; Tüm bina çeşitleri, inşaat alanları, boyutlar, bina bölümleriyle ilgili alanlarınölçüleri yer alır ve adeta digital teknoloji öncesi mimar ve mühendislerin elinin altında olmazsa olmazıdır. ‘Mimarlık çok şey, belki de her şeydir’ demem bu yüzdendir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumunuz okunduktan sonra yayınlanır. Yorumunuzun altına ad ve soyadınızı yazınız, Kimliği belirsiz yorumlar yayınlanmaz.